mutlak butlan ne demek?

Mutlak butlan, hukukta bir sözleşmenin veya işlemde geçerlilik şartlarının hiç birinin yerine getirilmemesi durumudur. Basitçe, sözleşmenin tamamen geçersiz sayılmasıdır. Bu geçersizlik, sözleşmenin kurulmasının başlangıcından itibaren var olur ve sanki hiç kurulmamış gibi işlem görür. Sözleşmenin taraflarının hiçbir hakkı ve yükümlülüğü doğmaz.

Mutlak butlanın sebepleri çeşitlidir ve bunlar genellikle kamu düzenini ilgilendiren konularda ortaya çıkar. Örneğin:

  • Ahlaka aykırılık: Sözleşmenin konusu ahlaka aykırı ise (örneğin, uyuşturucu ticaretiyle ilgili bir sözleşme) mutlak butlandır.
  • Kamu düzenine aykırılık: Kamu düzenini bozan veya tehdit eden sözleşmeler mutlak butlandır (örneğin, ülke güvenliğine zarar verecek bir silah satış sözleşmesi).
  • Yasaya aykırılık: Kanunla açıkça yasaklanan konularda yapılan sözleşmeler mutlak butlandır (örneğin, yasadışı kumar oynamak için yapılan bir anlaşma).
  • Form şartına uyulmaması: Bazı sözleşmelerin geçerli olabilmesi için belirli bir formda (örneğin, noter tasdiki) yapılması gerekir. Bu form şartına uyulmaması mutlak butlana neden olabilir. Ancak bu, her zaman mutlak butlanı doğurmaz, bazı durumlarda nisbi butlana neden olabilir.

Mutlak butlan ile nisbi butlan arasındaki fark:

  • Mutlak butlan: Hiçbir tarafça ileri sürülmesine gerek yoktur. Mahkeme kendiliğinden tespit eder. Sözleşmenin iptali için dava açılmasına gerek yoktur; geçersizliğin kendiliğinden ortaya çıkması yeterlidir.
  • Nisbi butlan: Geçersizliği, sözleşmenin taraflarından biri tarafından mahkemeye başvurulmasıyla tespit edilir.

Mutlak butlanın sonuçları:

Mutlak butlan durumunda sözleşmenin tarafları, sözleşmeden doğan hiçbir hakkı ve yükümlülüğü iddia edemezler. Sözleşmeyle ilgili olarak yapılan her türlü işlem, geçersizdir. Taraflar arasında yapılan bir ödeme varsa, haksız zenginleşme hükümlerine göre geri istenebilir.

Özetle, mutlak butlan, hukuken geçerli olmayan, tamamen geçersiz bir sözleşmeyi ifade eder. Bu geçersizlik, sözleşmenin doğası gereği var olan bir durumdur ve hukuk sistemi tarafından otomatik olarak tespit edilir. Kamu düzenini ve ahlakı korumak için önemli bir hukuksal mekanizmadır. Herhangi bir hukuki görüş için bir avukata danışmanız önerilir.